Podejrzewasz, że to migrena, lecz nie znasz konkretnych objawów tej choroby? Zastanawiasz się, na czym polega leczenie migreny i która metoda jest najbardziej skuteczna, byś w końcu mogła wrócić do swoich codziennych zadań? Zażywasz środki przeciwbólowe, ale zamiast ulgi w bólu odczuwasz ich działania uboczne i tracisz nadzieję na życie w komforcie? Jeśli nurtuje Cię choć jedno z tych pytań – znamy na nie odpowiedzi. Dowiedz się, czym jest migrena oraz jak ją leczyć, a także poznaj wskazania i przeciwwskazania do nowoczesnego leczenia migreny botoksem.
Migrena to przewlekła choroba, która dotyka znaczną część populacji, zwłaszcza osób w wieku 30-50 lat. Choroba ta znacząco wpływa na jakość życia pacjentów, często zmuszając ich do rezygnacji z planów zawodowych i życiowych z powodu silnych bólów głowy. Migrena jest wynikiem nadwrażliwości układu nerwowego na bodźce środowiskowe i sensoryczne, przy czym genetyka również odgrywa tu znaczącą rolę. Odpowiedzialne za nią są struktury nerwowe, w szczególności układ nerwu trójdzielnego. Bóle migrenowe powodują uwrażliwienie tych struktur, co może prowadzić do przewlekłej migreny.
Definicja przewlekłej migreny obejmuje ból głowy, który występuje co najmniej przez 15 dni w miesiącu, z czego przez co najmniej 8 dni to migrenowe bóle głowy. Objawy te ustępują po zastosowaniu leków, takich jak tryptany lub ergotamina. Rozpoznanie przewlekłej migreny może współistnieć z diagnozą polekowych bólów głowy z nadużycia leków przeciwbólowych.
W toku prowadzonych badań wykryto, że migrena może mieć różne objawy i sposób przebiegu. Aby ułatwić jej klasyfikację, podzielono migrenę na trzy typy, odpowiednio:
Migrena bez aury to rodzaj migreny, która charakteryzuje się przynajmniej pięcioma napadami bólu głowy trwającymi od 4 do 72 godzin. Ból jest zazwyczaj jednostronny, pulsujący, ma średnie lub duże nasilenie, a zwykła aktywność fizyczna może go nasilać. Podczas ataku migreny bez aury mogą wystąpić również nudności, wymioty, nadwrażliwość na światło i dźwięki. Objawy te nie wynikają z innych schorzeń.
Migrena z aurą to inny rodzaj migreny, który obejmuje przynajmniej dwa napady spełniające pewne kryteria. Podczas migreny z aurą występują objawy aury, które są pełni odwracalne i obejmują zaburzenia wzrokowe, czucia, mowy/języka, ruchowe, z pnia mózgu oraz siatkówkowe. Ból głowy, charakteryzujący się pulsującym, jednostronnym charakterem, nasila się stopniowo w ciągu co najmniej 5 minut. Aura trwa od 5 do 60 minut, a ból głowy po aurze pojawia się w ciągu mniej niż 60 minut.
Migrena przewlekła to trzeci rodzaj migreny, który cechuje się bólem głowy występującym przez co najmniej 15 dni w miesiącu przez okres dłuższy niż 3 miesiące. U osób cierpiących na migrenę przewlekłą, może występować przynajmniej 8 dni w miesiącu, na których poza bólem migrenowym spełnione są kryteria migreny bez aury lub z aurą. Proces przewlekłej migreny może być dodatkowo komplikowany przez współistnienie polekowych bólów głowy z nadużycia leków przeciwbólowych. Chorzy często sięgają po dostępne bez recepty środki przeciwbólowe, co może prowadzić do nadużywania tych leków i utrudniać diagnozę.
Leczenie migreny stanowi wyzwanie dla neurologów. W przypadku migreny epizodycznej, zalecane leki obejmują przeciwbólowe i przeciwzapalne substancje oraz tryptany. Leczenie profilaktyczne jest wskazane, gdy napady migreny znacząco wpływają na jakość życia, występują często i nie ustępują po leczeniu doraźnym. Efektywność profilaktycznego leczenia migreny mierzy się poprzez zmniejszenie częstości ataków o co najmniej 50%. Spośród wielu leków profilaktycznych tylko niektóre uzyskały najwyższy poziom rekomendacji, w tym beta-adrenolityki, antagonista kanałów wapniowych oraz leki przeciwpadaczkowe. Jednak ze względu na działania niepożądane, część pacjentów rezygnuje z tych leków. Alternatywą dla nich może być BoNT, czyli toksyna botulinowa podawana w odpowiednich dawkach w konkretne miejsca na twarzy oraz na głowie.
Toksyna botulinowa typu A, znana także jako BoNT-A, jest substancją białkową produkowaną przez bakterie Clostridium botulinum. Od lat 80. XX wieku jest stosowana w neurologii. Jednym z jej zastosowań jest leczenie migreny przewlekłej. W Polsce dostępne są trzy preparaty BoNT-A: Botox®, Dysport® i Xeomin®, ale tylko Botox® jest zarejestrowany do terapii migreny przewlekłej.
Toksyna botulinowa typu A jest skuteczna w redukcji liczby dni z migreną oraz zmniejszeniu czasu trwania bólu i liczby przyjmowanych tryptanów. Mechanizm jej działania polega na blokowaniu uwalniania mediatorów stanu zapalnego i mediatorów bólu z zakończeń nerwowych nerwu trójdzielnego. Skuteczność terapii wynika z ośrodkowej desensytyzacji, która zmniejsza nasilenie i częstość migrenowych napadów.
Badania kliniczne, takie jak PREEMPT Study, potwierdzają skuteczność BoNT-A w leczeniu migreny przewlekłej. Około 70% pacjentów doświadcza poprawy po przynajmniej 3 cyklach leczenia. Warto jednak zaznaczyć, że lek nie zapewnia natychmiastowego efektu i nie jest skuteczny u wszystkich pacjentów.
Podsumowując, toksyna botulinowa typu A, znana jako BoNT-A, jest skuteczną opcją leczenia migreny przewlekłej. Działając na mechanizmy nerwowe, redukuje częstość i nasilenie bólów migrenowych, choć efekty nie zawsze są natychmiastowe, a skuteczność może różnić się między pacjentami. Każdy inaczej reaguje na podawany środek i częstotliwość iniekcji, jednak w ogólnym rozrachunku leczenie migreny botoksem przynosi ulgę wielu pacjentom, którzy od lat zmagają się z tego typu dolegliwościami.
Zabieg leczenia migreny przeprowadza wykwalifikowany lekarz. Na początku ma miejsce szczegółowy wywiad z pacjentem oraz dokładne określenie mięśni, gdzie podawany będzie preparat w odpowiednich dawkach. Iniekcje wykonywane są w mięśnie twarzy (w tym czoła – mięśnie potyliczno-czołowe, skroni) i szyi, zazwyczaj symetrycznie po obu stronach wybranego obszaru. Lekarz za pomocą cienkiej igły podaje toksynę botulinową płytko pod skórę, tak, by nie naruszyć okostnej. Działanie toksyny botulinowej polega na blokowaniu sygnałów bólowych z zakończeń nerwu trójdzielnego, który unerwia znaczna część głowy. Skutkiem jest odwracalne odłączenie zakończeń nerwowych i zahamowanie reakcji prowadzących do powstania bólu migrenowego.
Terapia leczenia migreny botoksem przy użyciu preparatu BoNT-A polega na regularnym stosowaniu leku co 12 tygodni, aż do ustąpienia dolegliwości lub powrotu migreny do postaci epizodycznej. Zaleca się kontynuowanie terapii przez co najmniej 3 cykle, a w przypadku ustąpienia objawów lub sporadycznych napadów migreny, można wydłużyć odstępy między cyklami nawet do 6 miesięcy lub dłużej.
Przeciwwskazania do leczenia przy użyciu BoNT-A to:
Nadwrażliwość lub alergia na toksynę botulinową typu A lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.
Zakażenie w miejscu podania leku.
Stany kliniczne, w których zastosowanie BoNT-A może spowodować nadmierne osłabienie mięśni, takie jak zaburzenia przewodzenia nerwowo-mięśniowego (miastenia gravis, zespół Lamberta Eatona).
Obwodowe neuropatie ruchowe.
Choroba neuronu ruchowego.
Problemy z krzepliwością krwi.
Leczenie antybiotykami aminoglikozydowymi lub lekami wpływającymi na płytkę nerwowo-mięśniową.
Zapraszamy od poniedziałku do soboty po uprzedniej rejestracji telefonicznej.